Patrimonio inmaterial: As ribeiras pescadoras e o extractivismo, conferencia de Xabier Brisset Martín.

 

No salón de actos da Confraría de Pescadores de Celeiro, desenvolveuse a conferencia titulada  a cargo de Xabier Brisset Martín, investigador e divulgador cultural, en particular do mundo mariñeiro, na que se abordou desde unha perspectiva histórica a transición en Galicia entre unha actividade pesqueira tradicional a un modelo estractivista; un proceso non exento de conflito entre a cultura pesqueira tradicional, autorregulada e integrada na súa contorna natural, fronte a un modelo de corte capitalista que defende a libertade de pesca sen límites e a explotación intensiva dos recursos mariños.

Entre fins do século XIX e os comezos do XX, no contexto dun aumento importante da demanda de peixe, en particular de sardiña, por diversas coxunturas internacionais, vanse implantando novas técnicas e tecnoloxías pesqueiras da man de emprendedores non vinculados á pesca ou de empresas foráneas que perciben as boas perspectivas de negocio. Atópanse coa resistencia do sector tradicional, que defende unha autorregulación da actividade pesqueira fronte á idea da liberdade total de pesca que permita un incremento exponencial da produción pesqueira. 

A loita entre estes dous modelos mantívose durante un tempo en equilibrio, pero paulatinamente foise decantando en favor do modelo estrativista, espoleado e protexido cada vez máis pola lexislación e os poderes económicos e políticos, de xeito que os espazos mariños restrinxidos ás artes máis tradicionais e sustentables foron cedendo á introdución das artes máis esquilmadoras dos recursos e sustituíndo esa cultura tradicional por unha cultura que considera prioritario obter máximo beneficio a curto prazo.

Resulta sorprendente que máis de cen anos despois, cando o estrativimo xa practicamente fixo desaparecer a cultura pesqueira tradicional, sexan a ciencia e os grandes organismos internacionais, como a FAO, os que formulen seriamente a necesidade de retornar a unha explotación regulada dos recursos pesqueiros que garantan a sustentabilidade dun xeito de vida que alimenta a moitos millóns de persoas no mundo. Resulta cando menos chocante que cen anos despois esa cultura pesqueira tradicional concorde plenamente cos postulados que a ciencia actual dá por válidos.

Agradecemento a Xabier Brisset pola súa colaboración e á Confraría de Celeiro pola cesión das súas instalacións para realizar este acto.

VIDEO:  https://youtu.be/WfE-UAO3y3c

Patrimonio inmaterial: As ribeiras pescadoras e o extractivismo

 

Mariña Patrimonio organiza unha nova charla-conferencia que nesta ocasión afondará nun momento decisivo da historia mariñeira galega: a transición da pesca tradicional cara a un modelo extractivista, un proceso marcado por profundas transformacións culturais, sociais e económicas.

O acto celebrarase o sábado 14 de xuño, ás 11:00 horas, no salón de actos da Confraría de Pescadores de Celeiro (Viveiro), entidade á que agradecemos a xenerosa cesión do espazo.

Baixo o título Patrimonio inmaterial: As ribeiras pescadoras e o extractivismo, o divulgador cultural Xabier Brisset Martín abordará o conflito que, a finais do século XIX, enfrontou dúas concepcións opostas da relación co mar: por unha banda, a cultura tradicional da pesca, autorregulada e integrada na natureza; por outra, unha visión extractivista que promovía a liberdade de pesca sen límites, entendendo o medio natural como algo externo e explotable.

Durante 33 anos, ambas posturas buscaron influír na lexislación, empregando argumentos e presións para impoñer os seus modelos. Esta transición traumática marcou un antes e un despois na forma de vivir e entender a actividade mariñeira en Galicia.

Este acto conta coa colaboración da Vicepresidencia da Deputación de Lugo – Área de Cultura.

Animamos a todas as persoas interesadas na historia, na cultura mariñeira e no patrimonio a asistir a este evento.

Visita de Mariña Patrimonio a Mondoñedo: unha ollada diferente á cidade episcopal

Mariña Patrimonio realizou este sábado 31 de maio unha nova visita ao patrimonio de Mondoñedo para acceder a rincóns e aspectos menos coñecidos así como a miradas diferentes sobre a cidade episcopal da Mariña. Isto foi posible grazas á colaboración de persoas sinaladas que coñecen Mondoñedo en profundidade.

A mañá estivo adicada a coñecer algúns rincóns e detalles interesantes, e pouco coñecidos, da catedral, da man de Valentín Insua Palacios. Ao paseo inicial polas naves da basílica, ilustrado por infinidade de detalles de interese, seguiu a subida aos salóns góticos e á torre, onde Valentín exerce con mestría o posto de campaneiro, aprendido do seu pai desde rapaz. Logo da catedral, achegámonos á igrexa do convento das Concepcionistas, un pequeno templo moi ben conservado onde puidemos apreciar o seu marabilloso retablo barroco. O noso agradecemento a Valentín por facilitarnos una visita que dificilmente podería ser máis agradable e entretida.

Rematamos a mañá no Museo da imprenta, situado na planta baixa da Casa dos Coengos, edificio adosado á catedral e recentemente rehabilitado. Fernando López González, impresor que cedeu parte dos materiais expostos, explicou o proceso de funcionamento das imprentas tradicionais e falounos do seu oficio, que en Mondoñedo acadou un especial desenvolvemento.

Logo dun xantar excelente na Casa da Penela, en Vilamor, o grupo regresou a Mondoñedo para realizar un percorrido urbano na compaña de Xusto Fernández Haro e Xulio Rodríguez Leiras, dous grandes coñecedores da cidade, da súa historia e dos seus persoeiros. Desde a Alameda dos Remedios, zona extramuros que o Bispo Sarmiento incorporou ao espazo urbano, parando en lugares emblemáticos coma o Hospital de San Pablo, o antigo cárcere hoxe desaparecido ou a igrexa dos Remedios.

Xa no centro urbano, Xulio e Xusto ofrecéronnos unha interesante mirada á cidade episcopal en torno aos persoeiros, edificios e rincóns máis sinalados do casco urbano, con especial mención ao poeta e “médico dos pobres”, D. Manuel Leiras Pulpeiro, así coma a D. Álvaro Cunqueiro, dos que no faltaron anécdotas e informacións de grande interese ao pasar pola praza da catedral e a Fonte Vella. O paseo rematou no cemiterio vello, onde se evocaron fermosas historias dalgúns dos seus ilustres moradores, en particular sobre o músico e compositor Pascual Veiga.

Unha proveitosa tarde de paseo, ilustrada e amenizada xenerosamente por Xulio e Xusto, aos que Mariña Patrimonio quere amosar o seu agradecemento.

FOTOS: https://photos.app.goo.gl/rqETchryzRjdSU4j6