VISITA AO PATRIMONIO DE BARREIROS

 

Dende Mariña Patrimonio viñemos organizando visitas nos últimos anos polos diferentes concellos da Mariña. Estas visitas permitíronnos coñecer un valioso patrimonio ao que sería máis difícil acceder sen este tipo de actividades. Unhas actividades que foron acollidas con interese durante todo este tempo por un bo número de persoas.

Da Mariña só nos queda por achegarnos ao concello de Barreiros, co que pecharemos o ciclo das visitas que tiñamos previsto realizar. Debido a que se trata da última excursión desta serie, queriamos que fose algo especial. Por iso, pareceunos unha boa idea organizar esta visita para o 10 de xuño, data na que os nosos amigos e compañeiros da Irmandade Augas Santas Sto. Estevo do Ermo de Barreiros organizan o X Festival Augas Santas, coa súa festa gastronómica do porquiño ao espeto.

Como vén sendo habitual, desprazarémonos en autobús. Nesta ocasión, pola mañá visitaremos varios lugares de interese patrimonial en Barreiros, xantaremos o porquiño e o año ao espeto en Sto. Estevo e remataremos a xornada cun percorrido guiado por este lugar máxico.

Actualmente, estamos a preparar as visitas que faremos pola mañá das que se informará cando teñamos o programa pechado.

Tendo en conta que a comida ten un prezo de 25€, o custo da actividade é de 30€ para socios e 40€ para non socios, incluíndo transporte e comida.

Por cuestións de loxística, e para poder comunicarlles con tempo suficiente aos compañeiros da Irmandade de Sto. Estevo o número de persoas que participaremos no xantar, cómpre que nos confirmedes canto antes a vosa asistencia. A poder ser antes do día 4 de xuño.

Nas antigas romarías que se celebraban en honra de Santo Estevo, a xente levaba un pano e achegábase á fonte das Rosas. Alí, mollaban o pano nas súas augas milagreiras e pasábano pola cara, para curar as "rosas" da pel, ou ben aplicábano noutras partes do corpo onde puideran ter algún problema cutáneo. Despois, penduraban o pano nas pólas das árbores dos arredores da fonte. Ultimamente, estamos vendo que este costume ancestral vai indo a menos. Por iso, animamos aos participantes nesta visita ao patrimonio de Barreiros que traian cadanseu pano para deixar nas árbores da fonte das Rosas.

A Mariña está chea de marabillas que paga a pena coñecer, e non hai mellor maneira de gozar delas que en boa compañía. Agardámosvos!

 

 

Visita ao patrimonio de Riotorto

 

Neste sábado 13 de maio, Mariña Patrimonio organizou unha visita ao patrimonio do concello de Riotorto ao que respondeu algo máis dunha vintena de persoas.

A primeira parada foi na Muxueira onde fixemos un pequeno percorrido pola que, segundo varios expertos en minaría antiga, sería unha impresionante e ben conservada explotación aurífera de época romana. Un lugar que merecería de atención e coidado por constituír un importante recurso cultural e turístico.

 A continuación, o grupo visitou dúas igrexas, a de San Pedro, antiga igrexa parroquial da capitalidade, e a de Santa Marta de Meilán. Estes templos acollen sendos retábulos barrocos do século XVIII de gran beleza. De paso entre unha e outra igrexa paramos para visitar a casa de Moirón, pertencente á familia materna do escritor mindoniense Álvaro Cunqueiro, que pasou tempadas nesta imponente casona. Queremos dar as grazas ao cura párroco, D. José Pascual, por autorizarnos a visita aos templos, e a Eloy Treitas, quen nos guiou nesta parte da xornada, aportando información de grande interese.

 Rematamos a mañá presenciando o torneo de bolos celtas que se estaba a celebrar no xogadoiro de Santa Marta, un deporte tradicional que en Riotorto foi felizmente recuperado e se practica con regularidade en varias parroquias, integradas na Liga Galega de Bolos Celtas.

Despois dun xantar moi agradable en Casa Rodil, o grupo visitou o obradoiro do ferreiro Manuel de Viñavella, MAF, e da súa muller Teresa, na aldea da Ermida. Especializado na fabricación de coitelos, Manuel e a súa muller contáronnos e fixeron unha demostración sobre esta artesanía que oxalá poida perdurar no tempo.

 A xornada rematou coa visita á parroquia de Órrea, onde fomos agasallados e guiados polos membros da Asociación de Veciños de Santa Comba da Órrea. Esta asociación está a desenvolver unha intensa actividade para a conservación e valorización do seu patrimonio natural e cultural. Ensináronnos a casa na que naceu o poeta Avelino Díaz, o centro comunitario no que se transformou a antiga escola, a nova área recreativa da Fonte da Casanova, incluída na Ruta das fontes e dos regos, e finalmente acompañáronnos ata a aldea da Casanova, que ofrece interesantes mostras de arquitectura popular.

 Queremos destacar a calorosa acollida que percibimos de todas as persoas coas que tivemos contacto nesta xornada e agradecer en particular a Maribel Crecente, socia de Mariña Patrimonio nacida e criada en Riotorto, que nos acompañou e guiou durante toda a xornada, contaxiándonos da súa enerxía e paixón por estas Terras de Miranda.

FOTOS: https://photos.app.goo.gl/st9A3mhD4AjL79as9

 

Visita ao patrimonio de Riotorto

 

Mariña Patrimonio estamos organizando para o próximo sábado día 13 de maio unha visita polo patrimonio de Riotorto. Está previsto visitarmos, en xornada de mañá, a mina romana da Muxueira, as igrexas de San Pedro e Santa Marta e a casa Moirón; en xornada de tarde, un taller de ferreiro e a parroquia de Órrea.

A data límite para apuntarse remata o martes 9 de maio. O itinerario do autobús vai ser, probablemente, desde Viveiro, pasando por Xove, Cervo, Burela, Foz, Barreiros e Riotorto, debido á imposibilidade de cubrir toda a Mariña. Porén, podería ser modificado en función da procedencia das persoas participantes. O prezo será de 25 € por persoa para cubrir o bus e o xantar. As persoas non socias asumirán un custo adicional de 10 €.

Cómpre, por tanto, apuntarse enviando un correo electrónico a mr.patrimonio@gmail.com, indicando o número e nomes das persoas participantes, a súa procedencia, nº de teléfono de contacto, se teñen interese en facer uso do bus e se van participar no xantar.

Unha vez teñamos a lista de participantes, concretaremos o antes posible o itinerario, paradas e horario do bus así como o número de conta no que será preciso ingresar o custo da actividade. Prégase realizar a comunicación de participación o antes posible para facilitar a organización da actividade, tendo en conta que hai un límite de participantes e terán prioridade aqueles que antes o comuniquen.

RESEÑA DA VIAXE A LUGO.

 

Este sábado 22 de abril, o grupo de 24 persoas que se apuntou á viaxe organizada por Mariña Patrimonio á cidade de Lugo, gozamos dunha xornada moi proveitosa. Guiados polo historiador Julio Reboredo, gran coñecedor da cidade e da súa historia, especialmente da contemporánea, visitamos a exposición Lugo no tempo, o Vello Cárcere e realizamos un percorrido comentado pola cidade histórica.

Comezamos a xornada coa visita á exposición Lugo no tempo. Malia o escaso espazo físico dispoñible, a exposición ofrece unha síntese, non moi extensa, pero si moi equilibrada da historia da cidade. A selección de contidos e pezas expostas facilita un percorrido completo pola súa evolución histórica, habitualmente centrada no pasado romano en detrimento das etapas posteriores. Como vén sendo habitual neste programa de exposicións sobre as cidades de Galicia, a presentación dos contidos posúe un alto valor didáctico e resulta moi atractivo para o visitante.

 A continuación, achegámonos  ao Vello Cárcere, un centro de interpretación resultante da rehabilitación do antigo presidio, integrado no centro da cidade e de grande valor arquitectónico e histórico. O seu atinado esforzo en explicar a etapa do cárcere que coincide coa Guerra Civil e posguerra, momento no que chegou a albergar a 1.200 presos, moi maioritariamente políticos, resulta impresindible para educar na memoria histórica as xeracións máis novas. Moi recomendable, polo tanto, para os centros educativos e as familias en xeral.

 Logo dun agradable xantar de grupo no restaurante Lubre, a xornada completouse cun subtancioso e tranquilo paseo polo corazón da cidade, guiado e comentado maxistralmente por Xulio Reboredo, seguindo un itinerario que permitiu ver a evolución e crecemento urbano desde a época romana ata o século XX. Durante o paseo o noso guía explicou innumerables detalles sobre a arquitectura urbana e mesmo sobre a microhistoria que hai detrás de cada edificio e cada rúa. Quedamos moi agradecidos pola súa acollida e por compartir connosco esa pequena parte do seu vasto coñecemento.

 FOTOS: https://photos.app.goo.gl/CNK3rmSCpzZibd896

O LUGO QUE VEMOS - Visita á exposición “Lugo no tempo” e paseo pola cidade en compañía do historiador Julio Reboredo

 

 

Mariña Patrimonio organiza para o sábado, día 22 de abril, unha viaxe á capital da provincia para visitar a exposición “Lugo no tempo”, dentro do proxecto Cidades no tempo, organizado pola Xunta de Galicia e ABANCA, comisariada por Manuel Gago e coordinada en Lugo por Marica Campo. A exposición será complementada cunha visita ao vello cárcere e un paseo pola cidade, guiado polo historiador e catedrático Julio Reboredo Pazos, que nos aportará unha visión alternativa ao tradicional Lugo romano, máis centrada nos grandes cambios que experimentou a cidade durante o século XIX.

A data límite para apuntarse remata o martes 18 de abril. O itinerario do autobús vai ser, probablemente, desde a Cruz do Lobo (Barreiros), pasando por Foz, Burela, Cervo, Xove e Viveiro, debido á imposibilidade de cubrir toda a Mariña. Porén, podería ser modificado en función da procedencia das persoas participantes.

O custo da actividade, que inclúe o desprazamento e o xantar, será de 40 € para as persoas asociadas e de 50 € para as non asociadas.

Cómpre, por tanto, apuntarse enviando un correo electrónico a mr.patrimonio@gmail.com, indicando o número e nomes das persoas participantes, a súa procedencia, nº de teléfono de contacto, se teñen interese en facer uso do bus e se van participar no xantar.

Unha vez teñamos a lista de participantes, concretaremos o antes posible o itinerario, paradas e horario do bus así como o número de conta no que será preciso ingresar o custo da actividade. Prégase realizar a comunicación de participación o antes posible para facilitar a organización da actividade, tendo en conta que hai un límite de participantes e terán prioridade aqueles que antes o comuniquen.

MARIÑA PATRIMONIO VISITA O PATRIMONIO DO CONCELLO DE TRABADA

 

A asociación Mariña Patrimonio organizou este sábado 1 de abril unha visita guiada ao patrimonio do concello de Trabada, na que participaron preto de 20 persoas. A xornada comezou coa visita aos seus principais fitos arqueolóxicos, do período megalítico, o Marco de Pena Verde e a Mámoa das Pallaregas, ambos en moi bo estado de conservación, limpeza e sinalización.

A continuación, o grupo dirixiuse á igrexa de Santiago de Vilapena, onde Juan Lastra, veciño moi activo da parroquia, amablemente nos abriu o templo do século XVI e nos explicou interesantes detalles sobre a súa historia, destacando o seu retablo barroco do século XVIII. Agradecementos a Juan e ao cura Párroco, Don Ignacio, por autorizar a visita.

A xornada continuou no museo etnográfico José Rocha, en Trabada, guiados por Manuel Anllo, técnico municipal de turismo. O museo expón unha parte dos fondos privados de José Rocha, recollidos ao longo da súa vida, para compoñer unha síntese moi interesante do que titulan moi atinadamente “a vida de antes”. Parabéns ao concello por esta iniciativa e pola calidade deste museo, que foi creado no edificio da antiga escola.

Logo de probar a enfariñada no Mesón Camiño Norte, a xornada de tarde comezou coa visita á fermosa igrexa de San Xiao de Sante, unha igrexa do século XVI moi ben conservada e luminosa, coas súas tres naves demarcadas por amplos arcos e un orixinal coro. Agradecemos á sacristá Marisa a súa acollida, e ao cura párroco D. José facilitarnos esta visita.

A xornada rematou en Vilafernando, visitando a Casa do Cura, que alberga a exposición e obradoiro da ceramista Lucía Catuxo, que amablemente nos ensinou o seu traballo propio e a variada colección de alfarería popular exposta neste edificio, maravillosamente adaptado á nova función e restaurado con exquisito respecto.

 

FOTOS: https://photos.app.goo.gl/DoJFPMGu4fafs4Fz8

Presentación do libro A INVENCIÓN DA GALLAECIA E A MINARÍA DO OURO

 

Este venres 24 de marzo tivo lugar no CENIMA de Foz a presentación do libro "A INVENCIÓN DA GALLAECIA E A MINARÍA DO OURO.Unha tese sobre as orixes de Galiza” do xeólogo vigués, especializado en xeo-arqueoloxía, Óscar Pazos Rodríguez.

Esta é a segunda edición revisada e ampliada da publicación, na que o autor ofrece unha visión de conxunto dos preto de mil xacementos mineiros galaico-romanos, cuxa explotación foi determinante na creación da Gallaecia, o único territorio administrativo do Imperio Romano que mantivo a súa continuidade ao longo da historia posterior.

Segundo Pazos, a forma de participación da poboación galaica na explotación mineira foi resultado dun pacto imposto por Roma e aceptado pola poboación local. A diferenza doutras partes do Imperio, non se utilizou traballo escravo, senón que os romanos ofreceron unha compensación aos traballadores. Sen dúbida, os resultados do ciclo mineiro galaico-romano foron altamente exitosos, tanto polo volume de ouro extraído como pola cantidade da actividade mineira no territorio. De feito, a minaría moderna non foi capaz de superar a eficiencia da minaría galaico-romana e segue os patróns establecidos pola mesma.

Dende Mariña Patrimonio queremos expresar o noso agradecemento ao Concello de Foz pola súa colaboración e ao autor Óscar Pazos por compartir connosco os resultados das súas investigacións.

 

 

Vsita polo patrimonio de Trabada

 

Mariña Patrimonio estamos organizando para o próximo sábado día 1 de abril unha visita polo patrimonio de Trabada. Está previsto visitarmos, en xornada de mañá, o marco da Pena Verde, as mámoas das Pallaregas, a Igrexa de Vilapena e o museo etnográfico de Rocha en Trabada;  en xornada de tarde, a igrexa de Sante e a área recreativa de Abres..

A data límite para apuntarse remata o martes 28 de marzo. O itinerario do autobús vai ser, probablemente, desde Viveiro, pasando por Xove, Cervo, Burela, Foz, Barreiros e Trabada, debido á imposibilidade de cubrir toda a Mariña. Porén, podería ser modificado en función da procedencia das persoas participantes. En calquera caso, o prezo será de 15 € por persoa.

O xantar realizarase no mesón Camiño Norte de Trabada e terá un custo de 15 €. 

As persoas non socias asumirán un custo adicional de 5 €, como vén sendo habitual.

Cómpre, por tanto, apuntarse enviando un correo electrónico a mr.patrimonio@gmail.com, indicando o número e nomes das persoas participantes, a súa procedencia, nº de teléfono de contacto, se teñen interese en facer uso do bus e se van participar no xantar.

Unha vez teñamos a lista de participantes, concretaremos o antes posible o itinerario, paradas e horario do bus así como o número de conta no que será preciso ingresar o custo da actividade. Prégase realizar a comunicación de participación o antes posible para facilitar a organización da actividade, tendo en conta que hai un límite de participantes e terán prioridade aqueles que antes o comuniquen.

 

A asociación sociocultural Mariña Patrimonio organiza para o vindeiro 24 de marzo a presentación do libro “A INVENCIÓN DA GALLAECIA E A MINARÍA ROMANA. Unha tese sobre as orixes de Galiza” de Óscar Pazos Rodríguez, xeólogo e estudoso da minaría de ouro en época romana. A actividade terá lugar no CENIMA de Foz e comezará ás 20.00h. Mariña Patrimonio elixe para esta ocasión o concello de Foz debido a que precisamente este concello conta con numerosas mostras de minaría antiga, entre as que destaca polas súas dimensións e bo estado de conservación a mina romana da Espiñeira, na desembocadura do Masma.

Segundo Óscar Rodríguez “o gran ciclo mineiro do ouro galaicorromano amorea unha chea de interrogantes arqueolóxicos, mineiros e xeolóxicos por resolver, mais sobre todo constitúe un problema histórico de seu que ten moitísima relevancia para os galegos...” Para dar resposta a algúns destes interrogantes, o autor sostén a tese de que na minaría do ouro está a razón histórica da invención e supervivencia da Gallaecia.

 

PRESENTACIÓN RESULTADOS DA INTERVENCIÓN ARQUEOLÓXICA DE MÍNIMA INVASIÓN NO CASTRO DE RUETA

Como xa se puido ver no outono, cando se realizaron estas intervencións, o interese que esperta o castro de Rueta é máximo. Para coñecer os resultados das mesmas, da man dos arqueólogos David González-Álvarez, do INCIPIT-CSIC (Santiago) e Jesús García Sánchez do IAM-CSIC (Mérida), congregáronse este sábado 11 de marzo 70 persoas na Casa da Administración de Sargadelos. 

Logo dunha completa contextualización histórica e xeográfica do xacemento, os arqueólogos explicaron que esta intervención tiña un carácter experimental, dado que se está nunha fase inicial en Galicia na aplicación desta metodoloxía e destas ferramentas. Os resultados da intervención son moi satisfactorios, tanto pola colaboración e implicación dos distintos axentes sociais e institucionais (veciñanza, Concello, Deputación e Mariña Patrimonio) como polos resultados obtidos. 

A intervención en Rueta é a máis ampla realizada en Galicia con esta tecnoloxía ata o momento, pola extensa superficie que abarca, ao tempo que  ofrece unha información bastante ampla respecto á conformación do castro. Confirma a existencia de estruturas construtivas, tanto dentro como fóra da muralla, e sinala mesmo algúns puntos de interese particular, como unha sauna ou fornos, cara a posibles intervencións máis invasivas que puideran realizarse no futuro.

Cómpre entender que estas intervencións non pretenden obter resultados definitivos sobre datación, funcionalidade das estruturas ou materiais, mais si que permite realizar un mapeo do subsolo do xacemento que facilite a selección dos puntos de maior interese á hora de programar excavacións ou outro tipo de intervencións. 

Resaltaron tamén o excelente estado de conservación deste castro, debido a que, pola súa ubicación, non sufriu transformacións importantes derivadas da acción antrópica ao longo dos séculos. Ademais, pola súa monumentalidade, posúe unha presenza na paisaxe e unha visibilidade que o fan moi idóneo para a súa utilización como recurso didáctico e turístico, a pouco que se manteña limpo de vexetación.

As expectativas futuras son, por tanto, moi amplas e, de entrada, o equipo do CSIC ten pensado completar o estudo con ferramentas de prospección xeofísica non utilizadas ata agora, tanto na muralla como na zona exterior do castro. O equipo aínda vai completar o seu informe de resultados definitivo no que se incluirán propostas de actuación posibles ou recomendables que permitan obter maior información científica e valorización social deste magnífico xacemento.

 Ver vídeo da presentación: https://youtu.be/OSIti16scEA