O domingo 9 de maio Mariñapatrimonio achegouse a San Martiño para facer, como estaba prevista, a visita guiada ás pinturas murais desta xoia do noso patrimonio.
Foron moitas máis das persoas que inicialmente se tiñan inscrito nesta actividade as que se deron cita no adro da igrexa ás 12:30 horas.
Despois das palabras de benvida aos asistentes pronunciadas polo noso presidente que lembrou as actividades que está a desenvolver ou que proxecta a Asociación
( exposición itinerante sobre a industria do ferro, iniciativas arredor da defensa do Castro da Atalaia, Paseo por Rinlo…), presentou ao Presidente da asociación focega A Pomba do Arco, Xoán Ramón Fernández Pacios que colaborou con Mariñapatrimonio na convocatoria deste acto.
Xoán Ramón, historiador e autor, entre outros, do libro “San Gonzalo bispo mindoniense” fixo unha fermosa intervención que, polo seu interese, reproducimos:
“…Hoxe estamos aquí, en San Martiño, para saber un pouco máis da historia deste monumento, desta xoia do románico galego, desta basílica aínda que a min, persoalmente me gusta chamala a antiga catedral. Os muros que me rodean son obra de dous bispos, dende a porta ata o cruceiro son obra do bispo do Munio, que chegado de Santiago estivo case todo o seu bispado ao lado do rei Afonso VII e polo tanto lonxe destas terras e as ábsidas son obra de Gonzalo Fróilaz, o Bispo Santo que temos soterrado nese sinxelo sartego, home de pobo e amado polo seu pobo. Hoxe moitos de vos acompañaredes a súa imaxe ata a súa capela. Levaredes a súa imaxe porque somos un pobo agradecido que lembra a aquel bispo que loitou contra tódolos poderes do momento para salvar o que máis quería, San Martiño. Só a súa morte puido frear o seu labor e pensade, hoxe, cando o acompañedes, que neste ano do 2010 cúmprense mil anos da morte deste bispo que tanto quixemos e ao que o pobo canonizou.
Pero, San Martiño de Mondoñedo é moito máis que o bispo Gonzalo, son as tumbas con escritura súevica aparecidas nas escavacións de Chamoso Lamas e que nos conectan co Reino Suevo de Galiza e, posteriormente, con aquel famoso Mosteiro Máximo, sede principal do bispado dos bretóns, co seu bispo Maeloc á cabeza. Pero San Martiño é moito máis, é Sabarico II e San Rosendo é a cultura do século X, que paseou por estas rúas, que viviu e xurdiu dentro destes muros. E San Martiño é, tamén, pinturas. Perdimos as do milagre de San Gonzalo, das que só conservamos unhas letras pero recuperamos unhas novas, que deben situar a San Martiño no lugar que debe ocupar.
Estimamos que para falar destas pinturas só o podía facer a persoa responsable do seu achádego e da súa restauración, é dicir, Branca Besteiro.
Branca é Licenciada en Belas Artas pola Facultade de Belas Artes de San Fernándo, da Universidade Complutense de Madrid na Especialidade de Restauración en Policromía sobre tela, madeira, mural e grabado.
O seu curriculo é impresionante aparte de extenso, agardo que me permita resumilo destacando tan só a súa faceta de restauradora en pinturas murais. Se empezo a falar dos retábulos, imaxinería en madeira e bronce que ten esta muller restaurado, tanto en Galiza como no estado español, lémbrome agora das túas restauración sen Madrid e Salamanca, non remataría ata despois de comer. De aí que só vaia falar do seu traballo entorno a pintura mural e circunscribindoo territorialmente a Galiza .
Branca foi a responsable, entre outras cousas, da restauración de pinturas murais en Bóveda, en Lugo, Paradela, San Pedro de Rocas (Ourense), Meira, Portomarín, no mosteiro de Samos, no Incio, en Santiago de Compostela, San Vicente de Pombeiro, Santa María de Mañón, Cebreiro, Melide, Santa María de Mosteiro, Castroverde, Friol, Viveiro e San Martiño de Mondoñedo. Debo dicirvos que me quedan máis nomes de lugares no tinteiro que os que saquei aquí. Tendo en conta a súa experiencia dilatada pensamos que debía ser ela a que nos amosase o proceso de restauración das pinturas e nos explicase o seu significado e cronoloxía…”
De seguido a restauradora Branca Besteiro fixo un completo resume do seu traballo na igrexa de San Martiño, explicando a técnica de execución da pintura mural románica, utilizando como apoio as imaxes proxectadas nunha pantalla que nos serviu , ao nutrido grupo que seguía esta visita guiada , para comprobar o estado no que se atopaban as pinturas antes da restauración e para nos decatar da importancia desta intervención que descubre o ciclo pictórico de San Martín de Mondoñedo.
Por certo, como ao rematar a visita foron varias as persoas que se interesaron polos traballos publicados sobre esta magnífica restauración, facilitámoslles desde aquí os seguintes enderezos de Internet:
http://www.amigosdelromanico.org/revistaromanico.htmlhttp://www.arteguias.com/revistaromanico.htmTamén Branca Besteiro ten publicado no nº 25 da Revista de Estudos Mindonienses un interesante artigo titulado “ As pinturas murais de S. Martiño de Mondoñedo”
Podes ver as fotos da visita aquí:
http://picasaweb.google.es/lh/sredir?uname=mr.patrimonio&target=PHOTO&id=5469327276357628018&aid=5469327116415319841&authkey=Gv1sRgCIX419i51bXLYw&feat=email