A
Asociación para a Defensa Ecolóxica de Galiza (ADEGA) conxuntamente
coa Asociación
Socio Cultural Mariña Patrimonio vimos de solicitar no Comité
Español do ICOMOS (Consello
Internacional de Monumentos e Sitios da UNESCO) que
abra unha investigación e se pronuncie sobre como afecta
ao Camiño de Santiago do Norte os labores que a empresa
Canteras Santa Cecilia ten realizado dentro do Territorio histórico
do Camiño de Santiago e como lle vai afectar a este ben, Patrimonio
da Humanidade, a futura ampliación
da canteira
do Monte da Trinidade. O
Monte da Trinidade atópase entre a parroquia de Vilamor, no concello
de Mondoñedo, e o lugar de Arroxo, no concello de Lourenzá (Lugo),
onde están catalogados e, teoricamente, protexidos o Castro de
Flores, o Castro da Trinidade e o Camiño de Santiago.
No
ano 2008
un
veciño de Mondoñedo denunciou perante a Dirección
Xeral do Patrimonio Cultural (DXPC) danos
no castro da Trinidade por mor dos labores mineiros que se estaban
realizando ilegalmente nesta zona protexida. Trala inspección
apareceron restos arqueolóxicos, entre os que destaca un machado
votivo de bronce que ten representado un torques. Malia a que a DXPC
comprobou a veracidade dos feitos denunciados, non actuou contra a
canteira nin protexeu o citado ben patrimonial.
En
2016, a Asociación de Fabricantes de Hormigón Preparado (ANEFHP)
denunciou posibles danos ocasionados pola canteira noutro xacemento
catalogado, o Castro de Flores. Poranto, os danos afectaban tamén ao
Territorio histórico do Camiño de Santiago do Norte, xa que en
2014, por Decreto 158/do 27 de novembro delimítase este Camiño
histórico, que inclúe o Monte da Trinidade, o Castro da Trinidade e
o Castro de Flores, ambos inventariados dende 1991.
A
DXPC comproba novamente os feitos denunciados e, no canto de actuar
contra os responsables das posibles infraccións, comeza un proceso
para descatalogar os bens patrimoniais do Monte da Trinidade
argumentando a inexistencia destes bens.
E
no mesmo o 2016 Canteras Santa Cecilia presenta un proxecto de
expansión da canteira que afecta directamente os castros da Tinidade
e Flores así como o Territorio
histórico do Camiño de Santiago.
Foi
en febreiro de 2017 cando ADEGA e Mariña Patrimonio denunciamos
perante a DXPC os posibles danos da canteira no Castro da Trinidade e
levamos á Fiscalía o intento
de descatalogación dos bens patrimoniais no Monte da Trinidade.
Cómpre sinalar que, en relación coas denuncias de ANEFHP
de ADEGA e de Mariña Patrimonio, nun documento remitido pola
Subdirectora Xeral do Patrimonio Cultural á Alcaldesa de Mondoñedo
afírmase:“a
entidade mercantil” (…) “ocupa terreos do ámbito protexido do
xacemento Castro da Trinidade, GA270030022, alterando
substancialmente o terreo e subsolo, sen que a dita intervención
teña o amparo dunha autorización desta Administración de
protección do patrimonio cultural (…) Ocupou
tamén a dita explotación superficie do territorio historico do
Camiño de Santiago do Norte (ruta da Costa), segundo a delimitación
declarada polo
Decreto 158/2014 do 27 de novembro, polo que se aproba a delimitación
do Camiño de Santiago do Norte, Ruta da Costa”.

Malia
á contundencia do documento, non hai constancia de que a DXPC abrise
expediente sancionador por estes feitos nin que adoptase medidas para
protexer os bens patrimoniais afectados.
En
febreiro de 2019, ADEGA e Mariña
Patrimonio presentamos novas denuncias perante a DXPC por movementos
de terras, explanacións,
entullos e
acumulación de estériles mineiros no Territorio Histórico do
Camiño de Santiago do Norte ao entendermos que estes
labores mineiros non contaban coas preceptivas autorizacións de
Patrimonoio, nin de Minas, nin do Concello de Mondoñedo. Tampouco
nesta ocasión hai constancia de que a DXPC abrise expediente
sancionador polos feitos denunciados.
E
xa en maio de 2020 ADEGA presentou outra denuncia perante a
Consellería de Cultura pola construción dun muro de contención por
parte da empresaque explota a canteira,
sen a autorización preceptiva para actuar en territorio histórico
do Camiño de Santiago do Norte e na zona
de protección do Castro de Trinidade.
A
Consellería de Cultura comunícalle a ADEGA que abre un procedemento
sancionador pola “construción
de muro
de contención exterior
sobre diversas parcelas no ámbito de diversos bens protexidos“.
A día de hoxe, febreiro de 2023, non se coñece
a resolución deste procedemento sancionador.
Canteras
Santa Cecilia ten na actualidade un proxecto de ampliación da
canteira que afectaría directamente os castros da Tinidade e Flores,
así como o Territorio histórico do Camiño de Santiago.
Por
estes motivos, e á vista da reiterada pasividade e o inaceitábel
desleixo da DXPC da Xunta na protección do Territorio histórico do
Camiño de Santiago, ADEGA e Mariña Patrimonio acudimos ao ICOMOS
para que abran unha investigación e determinar como afectará a este
ben, o Camiño de Santiago Norte, Patrimonio da Humanidade, a
proxectada ampliación da explotación mineira.
ENLACE
FOTOS:
https://photos.app.goo.gl/DYq3SGHuZ3ZxKryk9